Demokratlar ABD'de yonetimi ele aldigindan beri Paul Krugman'in New York Times yazilarini okumak cok daha keyifli oldu. Son senelerdeki yazilari tamamen Bush alehtari oldugundan biraz sikici olmaya baslamisti. Simdi gercek kimligine kavustu diye dusunuyorum.

Ozellikle son Geithner planina karsi ciddi tavir aldi Krugman. Bugunku yazisinda Obama yonetiminin piyasa herseyin en iyisini bilir diye dusunulen eski gunlere donmek istedigini dile getiriyor. Geithner'in bu akimin liderlerinden Greenspan'in yaninda calsitigi dusunulurse bu aslinda kolay bir cikarim oluyor. Aslinda dun Geithner'in bankacilik sektoru icin "ufak tefek degisikler kurtarmaz, yeni kurallar lazim" aciklamasi en azindan risk acisindan bazi seylerin degisecegini gosteriyor bence.

Benim gorusum finans sektorunun "utility" modele donecegi. Siki kontol edilecek, cok risk alinmaycak ve Geithner'inde soyledigi gibi "sermaya, sermaye, sermaye" en onemli konu olacak, ozellikle de sistemik risk yaratacak finans kurumlari icin. Hangi kurumun sistemik risk yaraticagina nasil karar verilecegini hep birlikte gorecegiz.

Geithner Plan

Geithner'in planini uc yonden ele almak lazim:

1. Zamanlamasi son derece iyiydi. Piyasalarin tam toparlanmaya basladigi bir zamanda geldi.
2. Detayli bir aciklama geldi. 10 Subat'daki aciklamanin aksine planin isleyis dinemilkleri acisindan cok daha doyurucuydu.
3. Icerik acisindan ise cok olumlu seyler soylemek zor. Yeni plani alici ve satici acisindan ele alalim. Burda tam bir oyun teorisi ortaya cikiyor. Alici tarafi daha basit. Alan kurum isten kar maksimizasyonuna gidecek. Bir bakima bunu saglamak, varliklari daha cekici kilmak ve daha az parayla daha buyuk meblalrin el degsitirmsei icin Getiher alicilara ciddi bir kaldirac (leverage) vadediyor. Alicinin almak istiyecegi fiyatla saticinin satmak istiyecegi fiyat birbirini tutmali. Burda yeni plandaki en buyuk varsayim toksik varliklarin piyasanin tahminleri uzerinde bir degere sahib olduklari. Gercekten buyuk bir varsayim. Burdaki sorun su. Bu varliklarin sadece kucuk bir bolumu banka bilancolarinda piyasa degerinde degerlendirilmis durumda (marked to market). Geri kalan kismi ise hala defter degerinde veya bizim tam analayamdigimiz bir sekilde degerlendirilmis bir sekilde bilancolarda. Bastan beri en buyuk sorunun sermaye azligi goz onunde tutulursa bankalar bilancolardaki degerinin altinda sattiklari her varlik icin sermayeden kaybedeckler. Bu arada bu toksik varliklar sadece el degistirmis olacak, yani sistemein icinde kalack. Bir baska sorunda siteme yeni bir kaldirac-borc eklemis olacak. Ben cok umutlu degilim ama umarim basarili olur. Aksi takdirde basladigimiz noktanin daha altinda bir yerde bulabiliriz kendimizi.