Dün akşam statta yerimi alır almaz yanımdaki arkadaşımın
ilk sorduğu soru maç skoru tahminim değil altın fiyat beklentimdi.
Altın fiyatları hakkında yorum yapma konusunda hep dikkatli
olmuşumdur çünkü bu konuda bilgim olmasına rağmen bilgeliğim yok diye düşünürüm.
Bilgim şöyle var. Her emtia fiyatı arz ve talep eğrilerinin birbirlerine mutlu
bir şekilde kavuştukları noktada belirlenir. Fiyat değişiyorsa ya arz ya da
talep tarafında bir değişiklik oluyordur. Bu iki değişkeni tahmin ederseniz
zaten de facto fiyatı buldunuz
demektir.
Bilgelik kısmı ise aslında sözde bilgelik olayıdır. Fiyat
hareket eder ve maç sonrası spor yorumcularının da yaptığı gibi tabelaya göre bir
hikaye uydurulur. Altın bir gün enflasyona karşı korunma olduğu için çıkar,
ertesi gün deflasyona. Bir bakarsınız kağıt paranın sonu geldi diye satın alındığı
söylenir, bir kaç gün sonra aynı ortamda merkez bankaları para basarak başarılı
oldular diye satılır.
Bu kadar sert yazmamın nedeni hesaplanabilir değeri
olmayan (eşsiz bir sanat eseri gibi) varlıkların fiyatını neyin belirlediğine Rufailer
karışır. Abartılı mı oldu? O zaman olaya
daha teknik bakalım.
Özellikle değerini hesaplayamadığımız varlıkları nasıl fiyatlayacağımızı
bilemeyiz (pricing model uncertainity).
Böyle bir ortamda sürü zihniyeti ortaya çıkar (correlated errors). Falanca şu fiyattan altın aldı, çok kazandı diye
duyarsınız traş olurken örneğin. Hikayeyi bir de TV’de izlersiniz. Kafanıza
yatar, gider altına dayalı bir varlık ya da kuyumcudan kendisini alırsınız. Ta
ki bir gün tersine ikna olana kadar. O zaman da bütün olay geri viteste tekrarlanır.
Topyekun satışa geçilir.
Peki, bu işten kar edilebilir mi? Evet. Sürüye uyduğunuzda
sürü de olduğunuzu fark eder ve tepe noktasını kaçırma riskini göze alırsanız karlı
yatırım olabilir. Ancak genelde yatırımlarımızla aşk hikayesi yaşadığımızdan
pek kolay vazgeçemeyiz…
Bugün internette şöyle bir dolaşın altın fiyatlarının
neden düştüğü konusunda onlarca hipotez bulursunuz. Eminim birçoğunda doğruluk payı
vardır ama işinize yaramaz. Okuduktan sonra altınınız varsa tutsam mı satsam mı
bilemezsiniz. Yoksa alsam mı daha düşer mi diye beklesem mi çıkaramazsınız. Nedeni?
Bu sarı metalin değeri nedir ki?
Posts
